Met het Paspoort voor Succes, klaar voor je toekomst

1-op-20 van de jongeren tussen 12 en 23 jaar, gaat zonder startkwalificatie van school. Daardoor maken zij minder kans op de arbeidsmarkt. Om jongeren de beste start te geven voor hun toekomst, hebben overheid, scholen en gemeenten de handen in elkaar geslagen. Doorstroompunten (RMC’s) regio’s IJssel-Vecht en Noord-West Veluwe hebben in dit kader het Paspoort voor Succes ontwikkeld – voor alle jongeren.

Verschillende redenen om te stoppen met school
Vaak is het een samenloop van omstandigheden. Maar de meest bekende redenen zijn: een verkeerde studiekeuze, liever geld willen verdienen dan op school zitten, persoonlijke en mentale problemen, een leerbehoefte die niet gezien wordt, een mismatch aan verwachtingen tussen school en leerling of student. Met veel van deze ‘problemen’ kunnen we jongeren helpen, door voor de start van de opleiding met ze in gesprek te gaan.

Nadenken over je toekomst,
dat begint in onze regio’s op het voortgezet onderwijs.

Wie ben je? Wat kan je? Wat wil je?
En wat heb je nodig vanuit school?
In 2017 is projectleider Jannette Klaver met een werkgroep van een aantal vo scholen en alle mbo’s uit de regio gestart met het ontwikkelen van het Paspoort voor Succes. Kort daarna is Derko Slot, gedragswetenschapper en programmamanager VSV regio Noordwest Veluwe aangehaakt. Samen zijn we gekomen tot een gestructureerde methode om positief met jongeren in gesprek te gaan tijdens de loopbaan oriëntatie (LOB) op het voortgezet onderwijs, om hen voor te bereiden op de stap naar het mbo of werk. Het doel is om jongeren na te laten denken over wie ze zijn, om ze in gesprek met hun mentor, docenten en ouders of verzorgers zichzelf beter te leren kennen. Welke vaardigheden ze goed in zijn (los dus van welke vakken), hoe ze zelf hun toekomst zien, welke opleiding past en of ze vanuit school iets nodig hebben om er een succes van te kunnen maken (zoals groter scherm, minder prikkels, vaker een gesprek met je mentor).

Judith Oosterloo, loopbaanadviseur Deltion College: “Het mooie was dat we gewoon zijn begonnen. En dat er tijdens het proces altijd ruimte was voor feedback en verbetering. Daardoor zijn nu bijvoorbeeld de vragen binnen het Paspoort voor Succes aangescherpt en sluiten deze beter aan bij de belevingswereld van de jongeren en de informatiebehoefte van de scholen.”

Als je jezelf kent, maak je betere keuzes.
En kan je ook beter aangeven wat jij nodig hebt.

Een warme overstap naar het mbo of voor start werk met Paspoort voor Succes
Voorheen was dit het proces: In de meeste gevallen stuurde de mentor een overdracht in de vorm van een dossier naar het mbo of deed een mondelinge overdracht. Dit was in de meeste gevallen erop gericht om de problematiek rond een leerling over te brengen in plaats van over te brengen waar de leerling goed in is en waar hij eventueel hulp bij nodig heeft. De leerling was hierbij zelf meestal niet betrokken en gaf dus ook niet zijn of haar mening hierover.

Eva Hulshof, decaan vmbo Zeven Linden College: “Voorheen werkten we aan een portfolio wat dan meeging naar het mbo. Nu zijn we blij met het Paspoort voor Succes: we hebben gemerkt dat het een stuk makkelijker is geworden. Want iedere leerling vult dezelfde vragen in, dit maakt het niet alleen makkelijker voor het mbo of het werk. Maar hierdoor ontstaat ook in de klas meer eenheid en ruimte voor gesprek. Iedereen werkt tenslotte aan hetzelfde. Ook zijn er best wel wat leerlingen met een leerbehoefte (die wat hulp kunnen gebruiken). En waar we voorheen dossiers deelden waarbij soms inzichten misten, is nu de leerling aan zet en kan relevante informatie eenvoudiger gedeeld worden.“

Ook voor een leerling neemt het druk weg,
want een intake is namelijk al spannend genoeg.
Nu ben je goed voorbereid op het gesprek.

Sinds de invoering van de privacywetgeving AVG in 2018, is duidelijker geregeld dat het niet is toegestaan om over een jongere te spreken zonder hem of haar te betrekken. Een mooie kans voor het Paspoort voor Succes, waarbij ook de behoefte van de scholen, om jongeren meer zelf aan het roer te zetten, vervuld kon worden.

Dus zo doen we het nu:
Het gesprek over je toekomst vindt plaats op het voortgezet onderwijs. Om dit gesprek zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij de lessen op het voortgezet onderwijs en de informatie die het mbo of het werk nodig heeft, hebben we een gestructureerde methode ontwikkeld: de warme overstap met het Paspoort voor Succes. Afhankelijk van welke stap je gaat maken (naar mbo of werk), doorloop je een set vragen. We stimuleren daarbij zoveel mogelijk dat de jongere in gesprek gaat. Toen we net begonnen werkte het vanuit een word-document. Maar zomer 2022 hebben we een online tool ontwikkeld. Een belangrijk uitgangspunt daarbij was dat de jongere eigenaar is en blijft van zijn data, hij of zij bepaalt wie er op welk moment de antwoorden in zijn of haar persoonlijke Paspoort voor Succes kan zien. Daarnaast hebben we het gebruiksvriendelijk gemaakt: voor jongeren, mentoren, decanen, ouders/verzorgers en intakers mbo, de doorstroomcoach of werkconsulent van de gemeente. De jongere bepaalt wie er op welk moment toegang heeft, en kan vanuit de online omgeving het Paspoort voor Succes delen met zijn toekomstige mbo of werk.

Jongeren kunnen via PaspoortvoorSucces.nl een account aanmaken.

Derko Slot, Doorstroompunt (RMC) regio Noordwest Veluwe: “Het is voor het mbo cruciaal te weten hoe de ondersteuning van een leerling op het vo (vmbo, pro, vso) plaatsvond. Ik ben blij dat we dit nu op een fijne manier deze informatie met elkaar kunnen delen.”

Afgelopen jaren hebben meer dan 13.000 jongeren het Paspoort voor Succes ingevuld en gedeeld met het mbo of werk.

Projectleider Jannette Klaver, Doorstoompunt (RMC) regio IJssel-Vecht: “Het was soms echt wel een uitdaging om met alle scholen tot één methode te komen, maar tegelijkertijd was het ook hartverwarmend om te zien hoe betrokken iedereen is als het gaat om de toekomst van de leerlingen. We gunnen jongeren de beste start op het mbo of werk, dat is gewoon écht waar.”

Tot nu toe, iedereen enthousiast
Vrijwel alle scholen voor vo, pro, vso en mbo in de Doorstroompunten (RMC’s) regio’s IJssel-Vecht en Noordwest Veluwe doen nu mee. Daarnaast zijn we in gesprek met andere regio’s die ook met het Paspoort voor Succes gaan werken. De methode en de online tool staan, we delen het graag.

Bouchra Diani, groepsleerkracht vmbo 4 en examencoördinator bij De Ambelt: “Het Paspoort voor Succes geeft leerlingen de kans om bewust te worden van alles dat ze kunnen en een kans om hun dromen te bespreken. Wat ik daarbij heel mooi vind, is de synergie tussen de leerlingen. Ze gaan echt in gesprek met elkaar over hun toekomst en sporen elkaar aan. Dat is echt fantastisch om te zien!”

 

In gesprek met een ander, ontdek je jezelf.

Digitalisering
Met de digitalisering van het Paspoort voor Succes hebben we een fantastische mijlpaal bereikt. Met dank aan Daan van der Horst van Club du Midi die tekende voor het design, communicatie en ontwikkeling en aan Press Play voor het in no-time programmeren van de tool.  Met de input van jongeren, scholen (vo en mbo), gemeente en Doorstroompunt (RMC) regio IJssel-Vecht zijn we gekomen tot het nieuwe Paspoort voor Succes. Een online versie die gebruiksvriendelijk is voor iedereen die ermee werkt. Leerlingen, decanen, mentoren, ouders, gemeente en mbo werken op een nieuwe manier samen aan de toekomst van de jongere.

Judith Oosterloo, loopbaanadviseur binnen Deltion College: “Ik ben heel blij met de digitale versie. Dat maakt het invullen erg laagdrempelig. Ook het feit dat je bijvoorbeeld smileys kan toevoegen, sluit heel goed aan bij de doelgroep.”

En de toekomst? Een doorlopende ondersteuningslijn
Daniël Meijerink, Regio Coördinator Doorstroompunt (RMC) regio IJssel-Vecht (en vanuit deze rol opdrachtgever) ziet het Paspoort voor Succes als een eerste stap naar het Paspoort voor je Toekomst. Waarbij we ons voor de jongeren niet alleen gaan richten op de overstap naar onderwijs of de arbeidsmarkt, maar juist ook ons richten op schoolverlaters. Zodat we iedere jongere een doorlopende ondersteuningslijn gaan bieden vanaf het middelbaar onderwijs tot ze volwassen zijn. “Welke toekomst past bij jou, en wat kan jij (en wat kunnen wij) doen zodat jij je doelen behaalt?”, of dat nu gaat over wonen, werken of leren, support, inkomen of welzijn – samen komen we verder.

Meer weten over Paspoort voor Succes?